توصیههای طب ایرانی در حفظ سلامت سالمندان
## سفر به دنیای سالمندی: رازهای سلامتی و نشاط در دوره ای نو
در گذر زمان، زندگی ما به چهار فصل رشد، جوانی، میانسالی و سالمندی تقسیم می شود. هر فصل، چالش ها و فرصت های ویژه ای را برای ما به ارمغان می آورد. سالمندی، فصل جدیدی از زندگی است که با تغییراتی در بدن همراه می شود.
در طب سنتی ایران، سالمندی از 60 سالگی آغاز می شود و با کاهش حرارت غریزی بدن مشخص می شود. حرارت غریزی، انرژی حیات بخش ماست که با گذر زمان کاهش می یابد. رعایت تدابیر بهداشتی مناسب می تواند این انرژی را حفظ کند و سبک زندگی ناسالم باعث کاهش زودهنگام آن می شود.
در این دوران، مزاج بدن به طور معمول سرد و خشک می شود. در بعضی افراد، با وجود مشکلات گوارشی و تجمع رطوبت، سردی و تری نیز ظاهر می شود. با وجود کاهش حرارت و انرژی، بعضی افراد لاغر و بعضی چاق می شوند. هر یک از این شرایط، نیاز به مراقبت ویژه دارد.
سالمندی بیماری نیست، بلکه یک مرحله طبیعی از زندگی است، اما در این دوران خطر ابتلا به بیماری ها افزایش می یابد.
مطالعات نشان می دهند که سبک زندگی نقش مهمتری از ژن ها در طول عمر دارد. طب ایرانی برای داشتن زندگی سالم در همه مراحل زندگی، به ویژه سالمندی، رعایت تدابیر شش اصل را ضروری می داند.
با توجه به مزاج سرد و خشک سالمندان، هوای گرم و مرطوب مانند بهار، برای آن ها مناسب است. این اصل شامل شهر، خانه و اتاق فرد سالمند می شود. چیدمان خانه و وسایل باید به گونه ای باشد که جریان هوا به خوبی جریان یابد و سالمندان در انزوا قرار نگیرد.
**تغذیه مناسب برای سالمندان:**
سالمندان باید از غذاهای سرد پرهیز کنند و غذاهای سریع الهضم و مقوی را در حجم کم و به طور منظم مصرف کنند. مصرف سردیجات را کاهش دهند و گوشت گوسفند و پرندگان، تخم مرغ عسلی، آش و سوپ ساده، نخودآب و آبگوشت را در رژیم غذایی خود قرار دهند.
**خواب مناسب برای سالمندان:**
سالمندان معمولا به دلیل بیماری و مشکلات اضطرابی کیفیت خواب مطلوبی ندارند. توصیه می شود که شام را سر شب میل کنند و زود بخوابند. نوشیدن شیر گرم می تواند به بهبود خواب کمک کند. طول خواب شبانه در سالمندان کاهش می یابد که این موضوع با توجه به مزاج افراد متفاوت خواهد بود.
**ورزش مناسب برای سالمندان:**
ورزش و ماساژ با روغن بنفشه و بادام در هنگام صبح، برای سالمندان مفید است. ورزش سبب افزایش حرارت غریزی می شود و با توجه به افت حرارت غریزی در این دوران، خیلی کمک کننده است. هر سالمند باید متناسب با شرایط جسمانی خود ورزش کند. ورزش های هوازی مانند پیاده روی برای آن ها مناسب است.
**پیشگیری از یبوست در سالمندان:**
تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم می تواند در رفع یبوست، که مشکل شایع سالمندان است، موثر باشد. پرهیز از مصرف مواد یبوست زا، استفاده از انواع آش و سوپ و خوراکی های ملین می تواند به پیشگیری و بهبود یبوست کمک کند.
**حفظ نشاط در سالمندی:**
ارتباط با اطرافیان، به ویژه فرزندان، نوه ها و دوستان، داشتن تفریح و انجام اعمال ذهنی مانند مطالعه، در نشاط سالمندان بسیار موثر است. مصرف خوراکی هایی مانند گلاب، بهارنارنج، فالوده سیب، زعفران، بیدمشک، سیب و به می تواند به این امر کمک کند.
