دست‌نوشته‌های پیش از انقلاب شهید چمران درباره لبنان
## شهید چمران و درد مقاومت در لبنان: گواهی بر جنایات اسرائیل
شهید دکتر مصطفی چمران، دانشمندی برجسته و استاد دانشگاه در آمریکا بود. اما زمانی که خبر مبارزه مردم لبنان با رژیم صهیونیستی به گوشش رسید، تمام تعلقات دنیوی خود را رها کرد و به سوی لبنان شتافت. این اتفاق در سال ۱۹۶۷، یعنی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، رخ داد. این نشان می‌دهد که ریشه‌های ستم و تجاوز اسرائیل به سرزمین‌های فلسطین و کشورهای همسایه، به مراتب پیش از تولد جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ریشه دوانده است.
در کتاب “خدا بود و دیگر هیچ نبود”، یادداشت‌های شهید چمران از دوران حضورش در لبنان، واقعیت‌های تلخ مقاومت در آن زمان را به تصویر می‌کشد.
شهید چمران در سال ۱۹۶۷، در خلال محاصره‌ی برج حمود، شاهد فقر و گرسنگی گسترده و حملات پی در پی رژیم صهیونیستی به این منطقه بود. مردم منطقه در محاصره بودند و هیچ راه فراری نداشتند. بمباران‌ها و کشتارها به طور مستمر ادامه داشت و این منطقه در نهایت، به ویرانه‌ای تبدیل شده بود.
در سال ۱۹۷۱، شهید چمران به وضوح از حملات هوایی اسرائیل به مدارس و مناطق مسکونی لبنان می‌نویسد. صدای انفجار و بمباران‌ها به طور روزانه به گوش رسید و موجب اضطراب و ترس ساکنان این منطقه شده بود.
مراسم تدفین شهدای مقاومت، سوزناک و هیجان‌انگیز بود. مردم لبنان با فداییان فلسطینی همراه شده بودند و با غم و اندوه ، سرود و قرآن می‌خواندند و به آسمان شلیک می‌کردند.
متاسفانه، مقاومت در آن زمان با چالش‌های زیادی روبرو بود. فداییان فلسطینی از هر سمت تحت فشار قرار گرفته بودند و در وضعیت بسیار سختی قرار داشتند.
