توصیه‌های پزشکی پیش از بارداری برای حفظ سلامت مادر و جنین
پیش از اقدام به بارداری، رعایت نکات پزشکی و مراقبت‌های پیشگیرانه نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین دارد. دکتر سوسن کیانی، جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان، در گفت‌وگویی با ایسنا، بر ضرورت بررسی وضعیت دارویی، بیماری‌های زمینه‌ای، واکسیناسیون و سلامت دهان و دندان پیش از بارداری تأکید کرد.
بررسی سوابق دارویی؛ گام نخست در آمادگی برای بارداری
دکتر کیانی با اشاره به اهمیت مصرف داروها در دوران پیش از بارداری گفت: زنانی که قصد بارداری دارند باید پزشک را از سوابق دارویی خود و حتی همسرشان مطلع کنند. برخی داروها باید پیش از لقاح قطع یا جایگزین شوند، زیرا ممکن است بر روند باروری یا سلامت جنین تأثیر منفی بگذارند. حتی مصرف برخی داروها توسط مردان نیز در دوران لقاح ممنوع است و باید با نظر پزشک متوقف شود.
کنترل بیماری‌های زمینه‌ای؛ پیش‌شرط بارداری ایمن
وی ادامه داد: اطلاع از سابقه بیماری‌های مزمن مانند صرع، دیابت، فشار خون و بیماری‌های کلیوی پیش از بارداری ضروری است. در مواردی مانند صرع، اگر بیماری کنترل نشده باشد و نیاز به مصرف چند دارو وجود داشته باشد، بارداری می‌تواند خطرناک باشد و احتمال بروز ناهنجاری‌های جنینی را افزایش دهد. اما اگر درمان به‌صورت تک‌دارویی و تحت نظر پزشک انجام شود، خطر تشنج و آسیب به جنین کاهش می‌یابد.
دکتر کیانی همچنین تأکید کرد: کنترل دقیق قند خون در زنان مبتلا به دیابت پیش از بارداری، احتمال سقط و ناهنجاری‌های جنینی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. در مورد بیماری‌های کلیوی نیز، اگر عملکرد کلیه‌ها پیش از بارداری به‌درستی بررسی و کنترل نشود، فشار دوران بارداری ممکن است منجر به نارسایی کلیوی شود.
واکسیناسیون؛ محافظت از مادر و جنین در برابر بیماری‌های ویروسی
یکی دیگر از توصیه‌های مهم پیش از بارداری، انجام واکسیناسیون‌های ضروری است. دکتر کیانی با اشاره به اهمیت واکسن سرخچه گفت: ابتلای مادر به برخی بیماری‌های ویروسی در دوران بارداری می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های جنینی شود. بررسی سطح ایمنی و آنتی‌بادی‌ها پیش از بارداری، به پزشک کمک می‌کند تا در صورت نیاز، واکسن‌های لازم را تجویز کند.
وی افزود: خوشبختانه واکسن آبله مرغان نیز اخیراً وارد کشور شده و می‌توان با بررسی وضعیت ایمنی بدن مادران، آن‌ها را پیش از بارداری واکسینه کرد تا در صورت مواجهه با ویروس در دوران حاملگی، خطری متوجه آنان نباشد. کاهش ایمنی بدن در دوران بارداری، احتمال ابتلا به بیماری‌های شدید را افزایش می‌دهد و واکسیناسیون پیشگیرانه نقش مهمی در محافظت از مادر و جنین دارد.
سلامت دهان و دندان؛ مراقبتی ضروری پیش از بارداری
دکتر کیانی در ادامه به اهمیت بهداشت دهان و دندان اشاره کرد و گفت: زنان باید پیش از بارداری، وضعیت دندان‌های خود را بررسی و درمان کنند. تغییرات هورمونی و تغییر pH دهان در دوران بارداری، روند پوسیدگی دندان‌ها را تسریع می‌کند و در صورت وجود بیماری‌های قبلی، ممکن است منجر به از دست دادن دندان‌ها شود.
وی افزود: در موارد اضطراری، انجام درمان‌های دندانپزشکی در دوران بارداری ممکن است، اما سه‌ماهه اول و دوم با ریسک بیشتری همراه است. بهترین زمان برای درمان‌های ضروری، ماه‌های چهارم تا ششم بارداری است، البته با رعایت احتیاط‌های لازم و استفاده از داروهای مجاز. با این حال، پیشگیری از مشکلات دندانی پیش از بارداری، بهترین راهکار برای حفظ سلامت مادر است.
در مجموع، آمادگی پزشکی پیش از بارداری شامل بررسی داروها، کنترل بیماری‌های مزمن، واکسیناسیون و سلامت دهان و دندان، نقش مهمی در کاهش خطرات دوران بارداری و تضمین سلامت مادر و جنین دارد. مشاوره با پزشک پیش از اقدام به بارداری، گامی ضروری در مسیر فرزندآوری ایمن و سالم است.
