چرا این روزها برای دولت بورس مهمتر از وضع بازار است؟
رشد غیرمنتظره بورس در بحران تعطیلی‌ها: بازی عوامل سیاسی و اقتصادی؟
در حالی که بخش اعظم ادارات، بانک‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها به دلیل کمبود گاز و برق تعطیل هستند، بازار بورس همچنان با روندی صعودی روبروست. این وضعیت، پرسش‌های بسیاری را در مورد دلایل این رشد و ماهیت آن ایجاد کرده است.
برخی کارشناسان معتقدند که رشد اولیه بورس، با مداخله دولت صورت گرفته است؛ اما عواملی مانند حذف ارز نیما و تحولات سیاسی، به تداوم این روند صعودی و رسیدن شاخص به ارقام جدید کمک کرده است. این گروه، سیاست دولت در حفظ صف خرید با دامنه نوسان محدود سه درصدی را تلاشی برای جذابیت بخشیدن به بورس در مقایسه با دیگر بازارهای موازی می‌دانند. آنها معتقدند این اقدام، با توجه به عملکرد ضعیف بورس در سال‌های اخیر، می‌تواند مثبت ارزیابی شود.
گروهی دیگر، ضمن تأیید مداخلات دولتی در رشد اولیه، نقش محوری عوامل سیاسی در تداوم این روند را برجسته می‌کنند. به باور آنها، دولت با کنترل دامنه نوسان، در تلاش است تا بازار را ثابت نگه دارد و از شوک‌های احتمالی جلوگیری کند.
هر دو گروه، بر نقش “مداخلات دستوری” دولت در رشد بورس تأکید دارند و همین امر، تحلیل‌پذیری این بازار را زیر سؤال می‌برد. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران جدید به استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری توصیه می‌شوند، زیرا رشدهای دستوری اغلب با افت‌های شدید همراه هستند. این نکته، با روند نزولی شاخص هم‌وزن در برخی روزهای رشد شاخص کل، تأیید می‌شود.
**نظرات کارشناسان:**
حمید گنج‌خانی، کارشناس بازار سرمایه، ورود پول جدید و اخبار مثبت اقتصادی (مانند افزایش سرمایه و کاهش محدودیت‌های قیمت‌گذاری) را از عوامل اصلی تداوم روند صعودی می‌داند. وی افزایش دامنه نوسان را به عنوان عاملی برای افزایش رشد و ورود نقدینگی بیشتر، مطرح می‌کند.
مهرداد فرهادی، افزایش قیمت دلار و انتظار رشد ارزش شرکت‌های دارنده دارایی‌های ثابت را در این زمینه مؤثر می‌داند. به عقیده وی، رغبت به سرمایه‌گذاری در بورس به دلیل ریسک بالای بازارهای موازی مانند طلا و سکه نیز افزایش یافته است. وی سیاست‌های حمایتی دولت را در جهت کنترل نقدینگی و هدایت سرمایه‌ها به سمت بورس، مفید می‌داند.
مریم محبی، تأکید می‌کند که وضعیت فعلی بورس، نتیجه اقدامات مستمر وزیر اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان بورس است؛ نه صرفاً حذف ارز نیما. وی جذابیت سهام کوچک را در شرایط دامنه نوسان محدود برجسته کرده و معتقد است که تغییر این دامنه در شرایط فعلی، می‌تواند به بی‌ثباتی بازار منجر شود.
حسن رضایی‌پور، حذف قیمت‌گذاری دستوری را از عوامل مهم رشد بورس دانسته و بر تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی مانند نوسانات نرخ ارز و ثبت‌نام خودرو تأکید می‌کند. وی، به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کند از خرید و فروش‌های هیجانی خودداری کنند.
محمد محسنی، حذف ارز نیما و سامانه توافقی را برای صنایع صادرات‌محور مفید می‌داند و بر نقش سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت در نوسان‌گیری تأکید می‌کند. وی آرامش اقتصادی و سیاسی را برای ثبات بازار ضروری می‌داند.
**بحث بر سر تأثیر دلار بر تورم:**
وزیر اقتصاد، تأثیر نرخ ارز بر تورم را رد می‌کند؛ اما کارشناسان اقتصادی، شوک‌های ارزی و افزایش قیمت‌ها را از عوامل اصلی تشدید تورم می‌دانند. امین دلیری، به پنج شوک ارزی در ۴۴ سال گذشته اشاره می‌کند که همگی با افزایش تورم همراه بوده‌اند. این شوک‌ها، به کاهش رفاه اجتماعی و افزایش شیب فقر منجر شده‌اند.
