دلار نیمایی از ۵۲ هزار تومان عبور کرد
نرخ ارز نیما در صعودی تند: عبور از مرز ۵۲ هزار تومان و نگرانی از تورم
گزارش‌های اقتصادی حاکی از افزایش بی‌سابقه نرخ دلار در سامانه نیما است. این روند صعودی که از ابتدای دولت سیزدهم شدت گرفته، روز یکشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۳ به اوج خود رسید و قیمت دلار به کانال ۵۳ هزار تومان رسید. بر اساس اعلام مرکز مبادله ارز و طلای ایران، هر دلار آمریکا با افزایش قابل توجهی نسبت به روز قبل، به ۵۳ هزار و ۴۸۶ تومان و حواله دلار به ۵۲ هزار و ۳۰ تومان معامله شد. یورو نیز با افزایش مشابهی به ۵۶ هزار و ۵۸۰ تومان ( اسکناس) و ۵۵ هزار و ۳۹ تومان (حواله) رسید. درهم امارات نیز به ۱۴ هزار و ۵۶۴ تومان افزایش یافت، در حالی که نرخ حواله آن بدون تغییر در ۱۴ هزار و ۱۶۷ تومان باقی ماند. قیمت صد دینار عراق نیز به ۴۰۸۲۰ ریال افزایش یافت.
این افزایش چشمگیر نرخ ارز در حالی رخ می‌دهد که وزیر اقتصاد، آقای همتی، از مدافعان اصلی افزایش نرخ دلار نیماست. وی از ابتدا بر افزایش قیمت دلار نیما تاکید داشته و مدعی است که این اقدام، گامی در جهت تک‌نرخی شدن ارز و حذف رانت است. آقای همتی وعده کاهش نرخ دلار آزاد را نیز داده بود، اما در صد روز اول دولت، نرخ دلار نیما از ۴۵ هزار تومان به بالای ۵۰ هزار تومان صعود کرد. این در حالی است که این سیاست، با هشدارهای کارشناسان مبنی بر افزایش تورم و گرانی کالاها همراه بوده است.
افزایش نرخ دلار نیما، با توجه به وابستگی بالای تولید ایران به واردات (حدود ۸۰ درصد)، می‌تواند تبعات منفی شدیدی بر اقتصاد کشور داشته باشد. تجربه سال ۱۴۰۱ نشان داده است که افزایش نرخ ارز رسمی، حتی در شرایط باثبات‌تر، به تورم و مشکلات اقتصادی گسترده منجر می‌شود. کارشناسان معتقدند که سیاست‌های انبساطی فعلی همراه با افزایش نرخ ارز نیما، می‌تواند تورم را به شدت افزایش دهد. به نظر میرسد که این سیاست، بدون در نظر گرفتن پیامدهای آن بر اقتصاد ایران، اتخاذ شده است.
رئیس کل بانک مرکزی، آقای فرزین، پیش‌تر با افزایش بیشتر نرخ نیما مخالفت کرده بود و بر لزوم کنترل تورم تاکید داشت. با این حال، اخیراً از تلاش بانک مرکزی برای حذف نرخ‌های متعدد ارز و انتقال دلار نیما به بازار توافقی سخن گفته است. هرچند جزئیات این بازار توافقی و نرخ‌های آن هنوز مشخص نیست، اما گفته شده است که نرخ ارز در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد و بانک مرکزی نیز بخشی از ارز خود را در آن عرضه خواهد کرد. در نهایت، اهداف اعلام‌شده دولت در زمینه تک‌نرخی کردن ارز و کنترل تورم، بسیار چالش برانگیز به نظر میرسد و نیازمند برنامه ریزی دقیق و واقع بینانه است.
