پیشرفتهای چشمگیر در درمان اچآیوی: زندگی عادی و توقف کامل انتقال ویروس
یک فوق تخصص بیماریهای عفونی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر تحولات نوین در زمینه درمان HIV، اعلام کرد افرادی که به موقع برای تشخیص و درمان اچآیوی اقدام میکنند، میتوانند از طول عمر و کیفیت زندگی طبیعی بهرهمند شوند. این دستاوردهای علمی نهتنها مسیر زندگی مبتلایان را تغییر داده، بلکه خطر انتقال این ویروس را نیز به صفر رسانده است.
<H2>تحول در زندگی مبتلایان: درمان اچآیوی امکان زندگی عادی را فراهم میکند</H2>
لادن عباسیان، فوق تخصص بیماریهای عفونی و رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران، توضیح میدهد که چگونه ویروس HIV پس از ورود به بدن، سلولهای ایمنی را هدف قرار داده و توان دفاعی بدن را کاهش میدهد. با این حال، درمانهای دارویی ضدویروسی (ART) موجود در جهان، تکثیر ویروس را به طور کامل مهار کرده و بار ویروسی را در خون به سطح غیرقابل شناسایی میرسانند. این پدیده که با شعار جهانی "U=U" (Undetectable = Untransmittable) یا "غیرقابل شناسایی، غیرقابل انتقال" شناخته میشود، به این معنی است که افرادی که تحت درمان مؤثر اچآیوی قرار دارند، عملاً نمیتوانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. این انقلاب در درمان اچآیوی باعث شده است که تشخیص این بیماری دیگر به معنای پایان زندگی نبوده، بلکه مدیریت یک بیماری مزمن باشد که به افراد امکان زندگی کامل و طولانیمدت را میدهد. هدف اصلی، تشخیص زودهنگام و آغاز فوری درمان اچآیوی است.
<H2>روند شیوع و تغییر الگوهای انتقال ویروس اچآیوی در ایران</H2>
با وجود پیشرفتها در درمان HIV، چالشهایی در شناسایی تمامی افراد مبتلا به اچآیوی همچنان وجود دارد. بر اساس آخرین آمار سال ۱۴۰۴، ۲۵,۸۷۰ مورد ابتلا به اچآیوی در ایران شناسایی شده است؛ اما برآوردها نشان میدهد که حدود ۴۱,۵۰۰ نفر در کشور با این ویروس زندگی میکنند. این شکاف قابل توجه، ضرورت افزایش برنامههای غربالگری و تشویق به انجام تست را برجسته میسازد. دکتر عباسیان به تغییر چشمگیر در الگوهای انتقال این ویروس اشاره کرد:
در گذشته، اعتیاد تزریقی و استفاده از سرنگ مشترک رایجترین راه انتقال بود.
در ششماهه نخست سال ۱۴۰۴، ۶۳ درصد از موارد جدید ابتلا به ویروس اچآیوی از طریق روابط جنسی گزارش شده است، در حالی که آمار کلی انتقال از این طریق حدود ۳۰ درصد است.
این تغییر در کنار این حقیقت که ۷۳ درصد از مبتلایان به اچآیوی در ایران بین ۲۰ تا ۴۵ سال سن دارند، اهمیت آگاهیبخشی در مورد رفتارهای جنسی ایمن و روشهای پیشگیری را برای کنترل شیوع ویروس اچآیوی دوچندان میکند.
<H2>پویش ملی تست اچآیوی و دسترسی گسترده به خدمات درمانی</H2>
برای کاهش فاصله میان مبتلایان شناساییشده و واقعی و تشویق به تشخیص زودهنگام، وزارت بهداشت همزمان با روز جهانی ایدز، پویش ملی "من هم تست اچآیوی میدهم" را آغاز کرده است. این پویش بر محوریت دسترسی آسان و محرمانه به خدمات تشخیص و درمان HIV متمرکز است:
محرمانگی کامل: تمام تستهای اچآیوی در محیطی کاملاً محرمانه انجام شده و اطلاعات مراجعان محفوظ میماند.
دسترسی فراگیر: بیش از ۳۰۰ مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری در سراسر کشور، خدمات رایگان تست اچآیوی و درمان اچآیوی را ارائه میدهند.
حمایت جامع: این مراکز علاوه بر ارائه خدمات درمانی، شامل تیمهای تخصصی ماما، روانشناس و آزمایشگاه مجهز هستند که مشاوره روانشناختی و تستهای لازم را برای خانواده بیماران فراهم میکنند.
میزهای سیار پویش: برای افزایش دسترسی عمومی، میزهای اطلاعرسانی و ارائه خدمات رایگان تست HIV در پارکها و میادین اصلی شهرها مستقر شدهاند. این طرح به شهروندان امکان میدهد در محیطی آساندسترس و داوطلبانه، از وضعیت سلامت خود مطلع شوند.
<H2>خودکفایی در تولید داروهای اچآیوی و محافظت از مادران باردار</H2>
ایران در زمینه تولید داروهای مورد استفاده برای کنترل ویروس HIV به خودکفایی قابل توجهی دست یافته است. بخش عمده داروهای خوراکی مورد نیاز بیماران اچآیوی مثبت در داخل کشور تولید میشود که این امر پایداری دسترسی به درمان HIV را تضمین میکند. با این حال، داروهای تخصصیتر خوراکی و تزریقی، بهویژه برای نوزادان و مادران باردار، همچنان از خارج از کشور تأمین میشوند. این داروها در جلوگیری از انتقال ویروس اچآیوی از مادر به نوزاد نقشی حیاتی دارند. وزارت بهداشت برنامهای مدون برای انجام تست اچآیوی برای تمامی مادران باردار دارد. در صورت مثبت بودن نتیجه تست:
درمان اچآیوی برای مادر به صورت فوری آغاز میشود.
داروهای تزریقی ویژه در فرآیند زایمان برای مادر تجویز میشود.
نوزاد نیز بلافاصله پس از تولد تحت درمان اچآیوی قرار میگیرد.
این پروتکل درمانی جامع، خطر انتقال اچآیوی از مادر به نوزاد را به شکل چشمگیری کاهش میدهد و سلامت نسل آینده را تضمین میکند.
<H2>مقابله با انگ اجتماعی: کلید موفقیت در کنترل اچآیوی</H2>
دکتر عباسیان با تأکید بر گسترش "انگ اجتماعی اچآیوی" در جامعه، آن را مانعی جدی برای کنترل مؤثر این ویروس دانست. ترس از قضاوت و برچسبزنی، بسیاری از افراد را از انجام تست اچآیوی و پیگیری درمان HIV باز میدارد. اطلاعات نادرست درباره راههای انتقال ویروس اچآیوی، این انگ را تشدید میکند. لازم است که جامعه بداند تماسهای روزمره و عادی، نقشی در انتقال ویروس HIV ندارند، از جمله:
دستدادن، روبوسی و در آغوش گرفتن
همسفره شدن و استفاده مشترک از ظروف
تماس با عرق، اشک، بزاق، ادرار یا مدفوع
انتقال اچآیوی تنها از طریق خون و ترشحات جنسی صورت میگیرد. همانطور که اشاره شد، زمانی که فرد مبتلا درمان اچآیوی منظم دریافت کند و بار ویروسیاش کنترل شود، احتمال انتقال ویروس به نزدیک صفر میرسد. حذف این انگ اجتماعی از طریق اطلاعرسانی دقیق و افزایش آگاهی عمومی، گامی حیاتی برای تشویق مردم به انجام داوطلبانه تست، تشخیص زودهنگام و پیگیری درمان HIV است تا همه افراد، فارغ از وضعیت سلامتی خود، بتوانند با کرامت و بدون ترس در جامعه زندگی کنند. نقش رسانهها در شکستن این تابو و انتشار اطلاعات صحیح در مورد ویروس اچآیوی و درمان HIV بیبدیل است.
مطالب مرتبط
- مسئولان سلامت کشور درباره گسترش بیسابقه موج آنفلوآنزا در ایران هشدار دادند
- فوق تخصص کبد هشدار داد: علت اصلی ریزش مو پس از مصرف آمپولهای لاغری، سرعت کاهش وزن است
- خدمات روانشناسی مرهمی بر آلام مناطق کمتر برخوردار: از تصور لوکس تا ضرورت حیاتی
- مدیر بیمارستان غزه اعلام کرد کمکهای پزشکی تنها ۱۰ درصد نیاز واقعی را پوشش میدهد
میثم قدیری، یکی از روزنامهنگاران برجسته و کارکشته در حوزه رسانهای کشور است که سالها در مجلههای خبری مختلف به فعالیت پرداخته است. او به دلیل داشتن دیدی عمیق و تحلیلی نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی و…به عنوان یک منبع خبری قابل اعتماد شناخته میشود.
