فریب جمعه سیاه: از تخفیف‌های ۹۰ درصدی تا دام کلاهبرداری‌های آنلاین
در حالی که تب‌وتاب حراج‌های "جمعه سیاه" هر ساله در آغاز آذرماه اوج می‌گیرد و فروشگاه‌های آنلاین با وعده‌های وسوسه‌انگیز تخفیف‌های چشمگیر تا ۹۰ درصدی، کاربران را به سمت خود می‌کشانند، گزارش‌های میدانی و هشدارهای نهادهای نظارتی از واقعیت دیگری پرده برمی‌دارد: بسیاری از این تخفیف‌ها ساختگی و فریبنده بوده و بستر مناسبی برای کلاهبرداری‌های اینترنتی فراهم آورده‌اند. این پدیده، که در ابتدا فرصتی برای خریدهای مقرون‌به‌صرفه به نظر می‌رسد، به سرعت به تله‌ای برای مصرف‌کنندگان ناآگاه تبدیل می‌شود.
پشت پرده تخفیف‌های فریبنده جمعه سیاه: افزایش قیمت پیش از حراج
تحقیقات میدانی و اظهارات خریداران نشان می‌دهد که یکی از رایج‌ترین ترفندهای سوءاستفاده در ایام جمعه سیاه، دستکاری در قیمت اصلی کالاهاست. بسیاری از فروشگاه‌ها، چند روز پیش از شروع حراج، قیمت محصولات خود را به صورت مصنوعی افزایش می‌دهند. سپس، با اعمال تخفیف‌هایی که ظاهراً چشمگیر به نظر می‌رسند (مانند ۵۰ درصد یا بیشتر)، کالا را با همان قیمت اولیه یا حتی گران‌تر از روزهای عادی به فروش می‌رسانند. برای مثال، یک خریدار از افزایش قیمت کفشی از ۳ میلیون تومان در ماه گذشته به ۴ میلیون تومان در ایام حراج جمعه سیاه خبر داد که با "تخفیف ۵۰ درصدی" عملاً به قیمت ۲ میلیون تومان عرضه شده است. این شیوه قیمت‌سازی، تصویری کاذب از یک معامله استثنایی ایجاد می‌کند در حالی که مصرف‌کننده عملاً سودی از تخفیف‌های جمعه سیاه نمی‌برد.
تصویر: [
]
پیامک‌های جعلی و کالاهای بی‌کیفیت: ابعاد دیگر فریب جمعه سیاه
علاوه بر دستکاری قیمت، اشکال دیگری از فریب جمعه سیاه نیز گزارش شده است. دریافت پیامک‌ها یا کدهای تخفیف که در مرحله پرداخت بی‌اثر هستند، تجربه ناامیدکننده‌ای برای بسیاری از خریداران رقم می‌زند. متقاضیان اشاره کرده‌اند که پس از انتخاب کالا و طی مراحل خرید، کد تخفیف اعلامی فعال نمی‌شود. همچنین، شکایت‌های متعددی در خصوص دریافت کالاهای بی‌کیفیت، تقلبی یا کاملاً متفاوت با تصاویر و توضیحات تبلیغ‌شده به ثبت رسیده است. در برخی موارد حادتر، فروشندگان پس از جمع‌آوری سفارشات و دریافت مبالغ، وب‌سایت یا صفحه فروش خود را غیرفعال کرده و هیچ کالایی به دست مشتری نمی‌رسانند یا امکان پیگیری و بازگشت کالا را مسدود می‌کنند. این تاکتیک‌ها به وضوح نشان‌دهنده یک رویکرد فرصت‌طلبانه و متقلبانه برای سوءاستفاده از شور و هیجان خرید جمعه سیاه است.
پلیس فتا و اصناف هشدار می‌دهند: نیمی از کسب‌وکارهای آنلاین بدون مجوز
سرهنگ جواد مختاررضایی، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا فراجا، هشدار داده است که یکی از شایع‌ترین کلاهبرداری‌ها در ایام حراج، فروش کالای تقلبی به جای کالای اصلی است. مجرمان با ایجاد صفحات و فروشگاه‌های ناشناس و ارائه قیمت‌های غیرواقعی، کاربران را فریب می‌دهند و کالای بی‌کیفیت ارسال می‌کنند یا اصلاً کالایی تحویل نمی‌دهند. سرهنگ رامین پاشایی، رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا نیز اعلام کرد که بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار کسب‌وکار بدون مجوز در فضای مجازی فعال هستند و بخش عمده‌ای از کلاهبرداری‌ها در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و تلگرام رخ می‌دهد. این آمار نگران‌کننده بر اهمیت احتیاط مضاعف در خرید جمعه سیاه تاکید می‌کند. مهدی امیدوار، سخنگوی اتاق اصناف ایران، نیز به خریداران توصیه کرده است که از خریدهای هیجانی پرهیز کرده و فریب تبلیغات فضای مجازی را نخورند. نهادهای نظارتی با رصد بیش از ۳۵۰ سایت مشکوک، برخی صفحات جعلی را مسدود و برای فروشندگان متخلف پرونده قضایی تشکیل داده‌اند تا با فریب‌کاران جمعه سیاه برخورد جدی صورت گیرد.
راهکارهای هوشمندانه برای تجربه خرید ایمن در جمعه سیاه
برای جلوگیری از افتادن در دام فریب جمعه سیاه و تجربه خریدی مطمئن، رعایت نکات زیر ضروری است:
بررسی اعتبار فروشنده:
همواره از فروشگاه‌های اینترنتی دارای "نماد اعتماد الکترونیکی" (اینماد) و آدرس فیزیکی معتبر خرید کنید.
پیش از خرید، نظرات کاربران دیگر و سابقه فروشنده را به دقت بررسی کنید.
مقایسه قیمت‌ها و فاکتور خرید:
قیمت کالا را چند روز یا هفته قبل از شروع حراج رصد کنید تا از واقعی بودن تخفیف اطمینان حاصل شود.
حتماً فاکتور خرید معتبر دریافت کنید که شامل قیمت اصلی، درصد تخفیف و قیمت نهایی کالا باشد.
احتیاط در برابر تخفیف‌های وسوسه‌انگیز:
هر تبلیغ "بیش از حد جذاب" با تخفیف‌های ۹۰ درصدی یا بیشتر را نشانه‌ای از خطر بدانید و با شک و تردید به آن نگاه کنید.
از خریدهای هیجانی پرهیز کرده و پیش از هرگونه پرداخت، از اصالت و کیفیت کالای مورد نظر مطمئن شوید. در صورت امکان، پرداخت را به زمان تحویل کالا موکول کنید.
آگاهی از حقوق مصرف‌کننده و ثبت شکایات:
شرایط بازگشت کالا و گارانتی را پیش از خرید مطالعه کنید، زیرا برخی فروشگاه‌ها در ایام حراج این امکان را محدود می‌کنند.
در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا کلاهبرداری، مراتب را از طریق سامانه ۱۲۴ سازمان صنعت، معدن و تجارت یا پلیس فتا گزارش دهید تا پیگیری‌های لازم انجام شود.
جمعه سیاه می‌تواند فرصتی بی‌نظیر برای خرید باشد، اما تنها با هوشیاری و آگاهی مصرف‌کنندگان می‌توان این روز را به جای "جمعه فریب"، به "جمعه واقعی تخفیف" تبدیل کرد.
مطالب مرتبط
- پیشنهاد کلیدی ایران برای مبادلات با پول دیجیتال در اجلاس شانگهای مطرح شد
- ۳۵ میلیون ملک قولنامه‌ای در کشور تا دو سال آینده سنددار می‌شوند
- کرند سرزمین زیتون ایران طلای سبز در دل کویر می‌درخشد
- «به»؛ از باغ‌های سنتی فارس تا کارخانه‌های فرآوری — چشم‌انداز برداشت ۲۲ هزار تنی
میثم قدیری، یکی از روزنامه‌نگاران برجسته و کارکشته در حوزه رسانه‌ای کشور است که سال‌ها در مجله‌های خبری مختلف به فعالیت پرداخته است. او به دلیل داشتن دیدی عمیق و تحلیلی نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی و…به عنوان یک منبع خبری قابل اعتماد شناخته می‌شود.
