روایت امیدبخش؛ رسانه‌ها و قدرت پیشگیری از بحران‌های روانی
وقتی پای سلامت روان به میان می‌آید، رسانه‌های جمعی دیگر تنها ناظر بی‌طرف ماجرا نیستند؛ آن‌ها می‌توانند با انتخاب لحن و زاویه مناسب در گزارش، سهم بزرگی در کاهش خودکشی و تقویت تاب‌آوری اجتماعی ایفا کنند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد پوشش مسئولانه اخبار مربوط به خودکشی از افزایش موارد بعدی جلوگیری می‌کند و بالعکس، روایت‌های تک‌بعدی می‌تواند رفتارهای مشابه را تحریک کند.
راهکارهای کلیدی برای گزارشگری امن
برای آنکه رسانه‌ها تصویری سالم از بحران‌های روانی ارائه دهند و در عین حال امید و فرصت تغییر را پررنگ‌تر کنند، دو رویکرد اصلی پیشنهاد می‌شود:
- تأکید بر داستان‌های بهبودی: معرفی کسانی که توانسته‌اند بر افکار خودکشی غلبه کنند و مسیر دریافت کمک و درمان را باورپذیر کنند.
- اطلاع‌رسانی درباره منابع حمایتی: درج مستمر شماره تلفن‌های اورژانس‌های روان‌شناختی و مراکز مشاوره در کنار گزارش اخبار تلخ، تا مخاطب بداند در سخت‌ترین لحظات تنها نیست.
الزامات گزارشگری بر مبنای دستورالعمل‌های جهانی
سازمان جهانی بهداشت دستورالعمل‌های دقیقی برای پوشش اخبار خودکشی تدوین کرده که رعایت آن‌ها می‌تواند کیفیت و ایمنی گزارش را تضمین کند. از جمله:
- خودداری از جزئیات روش اقدام یا استفاده از عناوین تحریک‌آمیز که می‌تواند سردرگمی و تحریک افکار مشابه را افزایش دهد.
- ارائه پیام‌های امیدبخش و تاکید بر این نکته که کمک‌خواهی نه نشانه ضعف، بلکه گامی به‌سوی بهبود و کنترل بحران است.
با توجه به نقش اثرگذار رسانه‌ها در شکل‌دهی افکار عمومی، هر گزارش یک فرصت طلایی است تا به جای تاکید بر بحران، راه‌های عبور از آن را نیز نشان دهیم. انتشار منظم راهنمایی‌هایی برای خانواده‌ها و نزدیکان افراد در معرض خطر و دعوت از کارشناسان روان‌شناسی به برنامه‌های گفت‌وگو محور، می‌تواند پیام «تو تنها نیستی» را به گوش همگان برساند و گامی مؤثر در پیشگیری از وقوع تراژدی‌های تازه باشد.
میثم قدیری، یکی از روزنامه‌نگاران برجسته و کارکشته در حوزه رسانه‌ای کشور است که سال‌ها در مجله‌های خبری مختلف به فعالیت پرداخته است. او به دلیل داشتن دیدی عمیق و تحلیلی نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی و…به عنوان یک منبع خبری قابل اعتماد شناخته می‌شود.
