دانشگاه امآیتی با رویکردی نوین، ایمنیدرمانی سرطان را متحول میکند
پژوهشگران دانشگاه «امآیتی» در یک پروژه پیشگامانه، موفق به توسعه راهبردی شدهاند که به سلولهای ایمنی بدن قدرت تشخیص دقیق بین سلولهای سالم و سرطانی را میبخشد.
یکی از امیدوارکنندهترین دستاوردهای اخیر در عرصه مبارزه با سرطان، ظهور روشهای نوین سلولدرمانی است که با آموزش سیستم ایمنی بیمار، آن را قادر به حمله هدفمند به سلولهای بدخیم میسازد. این نوع درمانها، جان بسیاری از بیماران مبتلا به سرطانهای تهاجمی خاص و برخی دیگر از بیماریها را نجات دادهاند. اساس کار بیشتر این روشها، آموزش سلولهای ایمنی برای شناسایی و حمله به پروتئینهای خاص موجود بر سطح سلولهای سرطانی است.
با این حال، به نقل از «امآیتی نیوز»، اغلب پروتئینهای موجود در سلولهای سرطانی، مختص تومورها نیستند و غالباً بر روی سلولهای سالم نیز یافت میشوند. این امر، هدف قرار دادن دقیق سلولهای سرطانی بدون ایجاد حملات خطرناک به بافتهای سالم دیگر را دشوار میسازد و کاربرد سلولدرمانی را به گروه محدودی از سرطانها منحصر کرده است.
برای حل این چالش و ایجاد یک روش هوشمندتر سلولدرمانی، شرکت «Senti Bio» با بهرهگیری از زیستشناسی مصنوعی تاسیس شد. این شرکت که توسط «تیم لو»، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه «امآیتی»، و پروفسور «جیمز کالینز»، استاد این دانشگاه، بنیانگذاری شده است، در حال تجهیز سلولها به مدارهای ژنی است تا آنها را قادر به حس کردن محیط اطراف و واکنش نشان دادن به آن سازد.
«تیم لو»، رویکرد «Senti Bio» را به برنامهریزی سلولهای زنده برای نمایش رفتاری مشابه رایانه تشبیه میکند؛ به این معنا که پاسخ دادن به نشانههای بیولوژیکی خاص بر اساس منطق «اگر/آنگاه» درست مانند کد رایانه صورت میگیرد.
«لو» توضیح میدهد: ما یک روش سلولدرمانی ابداع کردهایم که بر اساس اصل «هر آنچه نشانگر هدف سرطان است را از بین ببر و هر آنچه نشانگر هدف سالم است را حفظ کن» عمل میکند. برخلاف برخی از درمانهای سرطان که میتوانند به سلولهای سالم نیز آسیب برسانند، راهبرد ما به طور خاص برای شناسایی و جلوگیری از کشتن سلولهای سالم طراحی شده است و طیف وسیعتری از سرطانها که هدف واحدی ندارند را شامل میشود. اکنون با این روش، میتوانیم به این مشکلات رسیدگی کنیم.

هدف اصلی داروی در حال توسعه این شرکت، کمک به بیمارانی است که به لوسمی حاد میلوئیدی مبتلا بوده و دچار عود بیماری شدهاند یا به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند. پیشآگهی برای این دسته از بیماران معمولاً ضعیف است، اما دادههای اولیه نخستین آزمایش بالینی این شرکت نشان داد که دو نفر از سه بیمار اول تحت درمان «Senti Bio»، بهبودی کامل را تجربه کردند و آزمایشهای بعدی مغز استخوان هیچ سلول سرطانی را شناسایی نکرد.
پروفسور «جیمز کالینز» در این باره گفت: پژوهش پیشگامانه ما در «Senti Bio» نشان میدهد که میتوان از فناوریهای زیستشناسی مصنوعی برای تولید داروهای قابل برنامهریزی و هوشمند جهت درمان بیماران مبتلا به سرطان استفاده کرد. این دستاورد فوقالعاده هیجانانگیز است و نشان میدهد که چگونه میتوان از مدارهای بیولوژیکی مصنوعی برای طراحی نسل بعدی درمانهای بسیار مؤثر بهره برد.