نورهای شبانه و تهدید سلامت باروری زنان شاغل در شیفت‌های کاری
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که قرار گرفتن مداوم در معرض نور در ساعات غیرمعمول شبانه‌روز، به ویژه برای زنان شاغل در شیفت‌های شب، می‌تواند سلامت تولیدمثل و هورمون‌های آنان را با چالش‌هایی جدی مواجه سازد.
الکساندرا یاو، پژوهشگر فوق دکتری در دانشگاه ایالتی میشیگان، در مطالعات خود بررسی کرده است که چگونه نور مصنوعی شبانه مشابه آنچه در محیط‌های کاری شبانه وجود دارد، ممکن است ساعت زیستی بدن زنان را دچار اختلال کرده و منجر به تغییراتی در سیستم باروری شود.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، مواجهه با نور در زمان‌های نامتعارف می‌تواند در برخی زنان چرخه‌های قاعدگی و ترشح هورمون‌ها را به هم بریزد. اگرچه همه افراد واکنش مشابهی ندارند، اما هر دو گروه—چه آن‌هایی که دچار اختلالات هورمونی می‌شوند و چه آن‌هایی که ظاهراً unaffected باقی می‌مانند—در معرض خطراتی همچون نارسایی تخمدان و عوارض احتمالی در دوران بارداری قرار دارند.
در این مطالعه، پژوهشگران با استفاده از مدل‌سازی آزمایشگاهی روی موش‌های ماده، تأثیر برنامه‌های نوری چرخشی را مورد بررسی قرار دادند. تغییر چرخه‌های نور و تاریکی هر چهار روز یک‌بار به مدت چند هفته نشان داد که نیمی از موش‌ها چرخه‌های قاعدگی نامنظم و نشانه‌هایی از اختلالات تخمدانی را تجربه کردند. نکته قابل‌توجه آن است که حتی موش‌هایی که چرخه‌های منظم داشتند نیز از تغییرات زمانی در عملکرد رحم و تخمدان در امان نبودند.
در بررسی اثرات نور بر بارداری، تمام موش‌های ماده توانستند باردار شوند؛ اما گروهی که تحت الگوهای نوری مشابه شیفت کاری شبانه قرار داشتند، فرزندان کوچک‌تری به دنیا آوردند و بیشتر در معرض دشواری‌های زایمان بودند.
به گفته یاو، نتایج این بررسی نشان می‌دهد که کار کردن در ساعات شب، حتی اگر چرخه قاعدگی طبیعی باشد، می‌تواند به‌صورت پنهان و تدریجی سلامت باروری را تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین، تفاوت در واکنش افراد به این اختلالات ممکن است ناشی از میزان انعطاف‌پذیری بدن آنها در حفظ تعادل هورمونی باشد.
محققان قصد دارند در مراحل بعدی تحقیقات، تأثیر نورهای شبانه را بر عملکرد رحم در دوران بارداری به‌طور دقیق‌تر بررسی کنند تا بتوانند دلایل زایمان‌های پرخطر را بهتر شناسایی کنند.
این مطالعه که در نشست علمی سالانه انجمن غدد درون‌ریز (ENDO 2025) در سان‌فرانسیسکو ارائه شد، بر اهمیت توجه زنان به برنامه‌ریزی کاری خود و لزوم شناخت خطرات پنهان شیفت‌های کاری شبانه تأکید دارد.
