چرا کاهش وزن دشوار است؟
مطالعه‌ای جدید در مجله‌ی معتبر نیچر، پدیده‌ی “حافظه‌ی چاقی” در سلول‌های چربی را آشکار کرده است. این تحقیق نشان می‌دهد حتی پس از کاهش وزن قابل توجه، سلول‌ها اثرات چاقی پیشین را به یاد می‌آورند و این امر، توضیحی برای دشواری حفظ وزن ایده‌آل پس از کاهش وزن ارائه می‌دهد.
محققان با بررسی تغییرات اپی‌ژنتیکی در سلول‌های چربی افراد چاق و مقایسه‌ی آن با گروه کنترل، به این نتیجه رسیدند که تجربه‌ی چاقی، تغییراتی در الگوی بیان ژن ایجاد می‌کند. این تغییرات، حتی پس از جراحی کاهش وزن و کاهش قابل توجه وزن، به قوت خود باقی می‌مانند. به عبارت دیگر، سلول‌ها نوعی “خاطره” از وضعیت چاقی را حفظ می‌کنند که بر متابولیسم و عملکرد آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
این “حافظه‌ی مولکولی” در عملکرد سلول‌ها اختلال ایجاد کرده و آن‌ها را مستعد جذب بیشتر چربی و قند می‌کند. این یافته‌ها با آزمایش روی موش‌ها نیز تایید شده است؛ موش‌هایی که پیشتر چاق بوده‌اند، حتی پس از کاهش وزن و تغییر رژیم غذایی، سریع‌تر از موش‌های گروه کنترل، وزن اضافه می‌کنند.
دکتر لورا هینتی، زیست‌شناس دانشگاه ETH زوریخ، این یافته را به عنوان دلیلی برای نیاز به مراقبت‌های طولانی‌مدت پس از کاهش وزن عنوان می‌کند و می‌گوید این موضوع به تلاش فرد ربطی نداشته و نیازمند پشتیبانی مستمر است. دکتر هاین چئول رو، متخصص اپی‌ژنوم از دانشگاه ایندیانا نیز این یافته‌ها را به عنوان گامی مهم در فهم مکانیسم‌های مولکولی بازگشت وزن پس از کاهش وزن می‌داند.
تحقیقات نشان داد که ژن‌هایی که در دوران چاقی فعال بوده‌اند، در ایجاد التهاب و فیبروز (ایجاد بافت اسکارمانند) در بافت چربی نقش دارند. فعالیت این ژن‌ها حتی پس از دو سال کاهش وزن همچنان ادامه دارد. هرچند هنوز ارتباط مستقیم علت و معلولی بین تغییرات اپی‌ژنتیکی و بازگشت وزن به طور کامل اثبات نشده، اما این یافته‌ها اهمیت پیشگیری از چاقی و همچنین تلاش مستمر برای حفظ وزن سالم را برجسته می‌کنند. دکتر فردیناند فون ماین، متخصص اپی‌ژنتیک از دانشگاه ETH زوریخ، بر اهمیت تلاش و پشتکار در حفظ وزن سالم پس از کاهش وزن تاکید کرده و می‌گوید هنوز مدت زمان “حافظه” چاقی در سلول‌ها مشخص نیست.
