نماینده سابق مجلس: بیکاری فزاینده، بسترساز جرایم خیابانی است؛ بازپروری زندانیان را جدی بگیرید
یک نماینده دوره‌های پیشین مجلس شورای اسلامی، با هشدار نسبت به ارتباط مستقیم میان افزایش نرخ بیکاری و بالا رفتن آمار جرایمی همچون زورگیری در جامعه، تاکید کرد که برخورد با این معضل نیازمند یک رویکرد چندجانبه و فراتر از اقدامات صرف انتظامی است. وی ضمن اشاره به ضعف نظارت بر سارقان سابقه‌دار پس از آزادی از زندان، بر ضرورت بازپروری موثر زندانیان در طول دوران حبس و حمایت از آنان پس از آزادی به منظور جلوگیری از بازگشت به چرخه جرم تاکید کرد.
عزت‌الله یوسفیان‌ملا در گفت‌وگو با بررسی علل افزایش جرایم خشن و به ویژه زورگیری، اظهار داشت: “شناسایی و نظارت دقیق بر افراد سابقه‌دار که دارای سوابق کیفری متعدد هستند، یک ضرورت است. متاسفانه، نظارت‌های موجود در این زمینه کافی نیست و شاهد آن هستیم که بسیاری از سارقان، بارها و بارها به جرم سرقت دستگیر می‌شوند. این سوال مطرح است که چرا افرادی که شرایط بازگشت سالم به جامعه برایشان فراهم نیست، مجددا به آن بازگردانده می‌شوند؟ اغلب این افراد پس از آزادی از زندان، ظرف چند ماه دوباره به جرم سرقت دستگیر می‌شوند. باید به این مساله به صورت ریشه‌ای رسیدگی شود، چرا که نه مجازات‌های فعلی به اندازه کافی بازدارنده هستند و نه پس از آزادی، نظارت موثری بر این افراد صورت می‌گیرد. در حالی که می‌توان با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، این نظارت را به شکل کارآمدتری اعمال کرد.”
وی با تاکید بر مسئولیت مشترک نهادهای مختلف در مقابله با زورگیری افزود: “نباید تنها از فرماندهی انتظامی انتظار مقابله با زورگیران را داشت. این موضوع ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی و امنیتی دارد و دستگاه‌های مختلف در این زمینه مسئولیت دارند. هرگاه مشکلات اقتصادی در جامعه افزایش یافته و نرخ بیکاری روندی صعودی به خود می‌گیرد، متاسفانه شاهد افزایش نرخ سرقت نیز هستیم. در شرایط نابسامان اقتصادی، علاوه بر جرایمی همچون زورگیری، پدیده‌هایی نظیر احتکار نیز در سطوح خرد و کلان جامعه بروز پیدا می‌کنند.”
یوسفیان‌ملا با اشاره به اهمیت بازپروری زندانیان در طول دوران محکومیت خاطرنشان کرد: “اگرچه در زندان‌ها مراکزی برای آموزش فنون و حرفه‌های مختلف به زندانیان وجود دارد، اما متاسفانه این امکانات محدود و ناکافی است. اگر به زندانیانی که به دلیل بیکاری و مشکلات معیشتی به سمت سرقت کشیده شده‌اند، در دوران حبس آموزش‌های صحیح و کاربردی داده شود و پس از آزادی نیز از آن‌ها حمایت‌های لازم صورت گیرد تا بتوانند وارد بازار کار شوند، احتمال بازگشت آن‌ها به سمت جرم و جنایت به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.” سرمایه‌گذاری در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در زندان‌ها و ایجاد بسترهای حمایتی برای اشتغال زندانیان آزاد شده، می‌تواند یک راهبرد موثر در پیشگیری از تکرار جرم باشد.
این نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: “برای پیشگیری از وقوع سرقت‌های خشن و زورگیری، مجموعه‌ای از اقدامات باید به صورت همزمان صورت بگیرد. ایجاد شرایط اجتماعی و اقتصادی مناسب در جامعه، برخورد به‌موقع و قاطع نیروی انتظامی با سارقان، مقابله جدی با مالخرها و شبکه‌های پشتیبانی از سارقان، و همچنین بازدارنده بودن قوانین، از جمله این اقدامات ضروری است. بنابراین، در هنگام وقوع یک سرقت، نباید تنها نیروی انتظامی را مقصر دانست، زیرا این نیرو تنها یک حلقه از زنجیره عوامل پیشگیری و برخورد با زورگیری و جرایم خشن است. از سوی دیگر، نیروی انتظامی نیز با محدودیت‌هایی در زمینه امکانات مادی و نیروی انسانی مواجه است، در حالی که مسئولیت‌های سنگینی بر عهده این نیرو گذاشته شده است.” تقویت بنیه نیروی انتظامی از نظر تجهیزات و نیروی انسانی نیز می‌تواند در ارتقاء توانایی این نیرو در مقابله با جرایم موثر باشد.
یوسفیان‌ملا در پایان سخنان خود بر نقش فرهنگ‌سازی در جامعه نیز تاکید کرد و گفت: “باید در جامعه این فرهنگ نهادینه شود که مردم از حمل اشیاء گران‌قیمت و غیرضروری در معابر عمومی خودداری کنند. یک گوشی تلفن همراه 100 میلیون تومانی یا حمل مقادیر زیاد طلا و جواهر، می‌تواند یک هدف وسوسه‌انگیز برای سارقان باشد.” افزایش آگاهی عمومی در خصوص رفتارهای پیشگیرانه از سرقت نیز می‌تواند نقش مهمی در کاهش وقوع این جرایم ایفا کند.
