زنگ خطر کمبود دارو به صدا درآمد؛ نگرانیها از وضعیت بحرانی ذخیره دارویی کشور
نمایندگان انجمن پخش دارو و مکمل در نشستی با مدیران سازمان غذا و دارو، از وخامت اوضاع تأمین دارو در کشور خبر دادند. اظهارات مسئولان نشان میدهد که کاهش ذخایر داروخانهها، چالشهای نقدینگی دارویی و کسری بودجه، زنجیره تأمین دارو را در آستانه بحرانی جدی قرار داده است که بیم از کمبود دارو در ماههای پایانی سال ۱۴۰۴ را تشدید میکند.
تشدید چالشهای تأمین دارو؛ انبار داروخانهها «لاغرتر» از همیشه
اکبر عبداللهیاصل، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، با اشاره به مصوبات اخیر مبنی بر کاهش سهم ارز ترجیحی دارو از ۳.۵ به ۲.۹ میلیارد دلار، زنگ خطر را به صدا درآورد. وی از تلاش برخی جریانات داخلی برای اخلال در زنجیره تأمین دارو انتقاد کرد و گفت: «چندصداییها باعث میشود دولت و مجلس در تصمیمگیریها دچار خطا شوند.» به گفته عبداللهیاصل، مشکلات انتقال پول و مکانیسمهای محدودکننده، باعث شده است که نیمی از ارز تخصیصیافته به دارو و تجهیزات پزشکی منتقل نشود. این وضعیت، به کاهش محسوس موجودی دارو در سطح داروخانهها، شرکتهای پخش و کارخانجات منجر شده است.
وضعیت ذخایر دارویی کشور نگرانکننده است:
۲۱ قلم داروی بیمارستانی در حال حاضر دچار کمبود جدی هستند.
۱۹۵ قلم دارو موجودی کمتر از یک ماه دارند.
۳۶۰ قلم دارو با موجودی زیر دو ماه و ۲۷۰ قلم دارو با موجودی کمتر از سه ماه مواجهاند که این آمار، خطر کمبود دارو را دوچندان میکند.
کسری بودجه و عدم تخصیص ارز؛ ریشههای اصلی کمبود دارو
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، به سیستم قدیمی و ناکارآمد نظام سلامت نیز اشاره کرد که در آن پزشک نباید "دست در جیب بیمار کند". او تاکید کرد که تا زمانی که این شیوه اصلاح نشود، مشکلات پابرجا خواهند ماند. وی همچنین هشدار داد که جلوگیری از ورود داروهای جدید و گرانقیمت به بهانه عدم تأمین بودجه، به گسترش بازار قاچاق این نوع داروها دامن میزند. این عوامل در کنار کاهش سرانه مصرف دارو در ایران (زیر ۵۰ دلار در مقایسه با بیش از ۵۰۰ یورو در اتحادیه اروپا)، تصویری نگرانکننده از وضعیت آتی تأمین دارو ترسیم میکند.
مطالبات انباشته؛ بلای جان زنجیره توزیع دارو
سیدابراهیم هاشمی، رئیس هیئتمدیره انجمن پخش دارو و مکمل، وضعیت مالی را "بسیار سخت" توصیف کرد که کل زنجیره تأمین دارو را درگیر کرده است. وی حجم مطالبات انجمن از دانشگاههای علوم پزشکی را ۳۱.۵ همت و مجموع مطالبات از بازار دارویی کشور تا پایان آبان ۱۴۰۴ را ۱۵۷ همت اعلام کرد. این حجم عظیم مطالبات پرداختنشده، توان مالی شرکتهای پخش و داروخانهها را به شدت کاهش داده و آنها را در پرداخت بدهیهای خود به تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو ناتوان ساخته است. هاشمی تصریح کرد: «دارو تنها کالایی است که به این شکل عرضه میشود و باید برای سه ماه پایانی سال، به فکر تأمین دارو باشیم.» او همچنین از عدم پرداخت ۴۳ همت از مطالبات وزارت بهداشت از سازمان تأمین اجتماعی به بخش دارو و تجهیزات گلایه کرد که این مبلغ در جای دیگری هزینه شده است.
هشدارهای جدی از آینده تأمین دارو در ماههای آتی
شهرام کلانتری خاندانی، رئیس انجمن داروسازان ایران، نیز با تأیید چالشها، به عدم عمل به وعدههای سازمان تأمین اجتماعی در خصوص تسویه بدهیها اشاره کرد. وی اظهار داشت که مطالبات تیرماه داروخانهها شب گذشته پرداخت شده و تأمین اجتماعی حدود ۱۰ همت بدهی از محل اعتبارات بیمه به داروخانهها دارد. وی با بیان اینکه ۷۰ درصد توزیع دارو توسط بخش خصوصی انجام میشود، تأکید کرد: «هر بار که در بخش ارزی دچار نوسان میشویم، حدود ۴۰ تا ۵۰ همت ضرر به داروخانهها تحمیل میشود.» کلانتری با لحنی هشدارآمیز افزود: «متأسفانه قفسه و انبار داروخانهها در چند ماه گذشته لاغرتر شده و ذخیره استراتژیک را از دست میدهیم. با توجه به شرایط موجود، تأمین دارو در سه ماه پایانی سال دچار مشکل خواهد شد.» وی همچنین از ابهام در نحوه پرداخت مطالبات مرداد و شهریور داروخانهها توسط تأمین اجتماعی در ماههای آتی ابراز نگرانی کرد.
با توجه به این شرایط، اتخاذ تصمیمات فوری و هماهنگ از سوی تمامی نهادهای مرتبط از جمله سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت، سازمان تأمین اجتماعی، بانکها و دولت برای جلوگیری از وقوع بحران کمبود دارو در ماههای پیش رو، امری حیاتی و غیرقابل تأخیر به نظر میرسد. تسهیل دسترسی به منابع ارزی، پرداخت بهموقع مطالبات و حمایت از زنجیره تأمین دارو، گامهای اساسی برای عبور از این چالش بزرگ ملی است.
مطالب مرتبط
- هشدار جدی کارشناسان سلامت در پی شیوع گسترده و افزایش موارد ابتلا به آنفولانزا
- پیشرفتهای چشمگیر در درمان اچآیوی: زندگی عادی و توقف کامل انتقال ویروس
- مسئولان سلامت کشور درباره گسترش بیسابقه موج آنفلوآنزا در ایران هشدار دادند
- فوق تخصص کبد هشدار داد: علت اصلی ریزش مو پس از مصرف آمپولهای لاغری، سرعت کاهش وزن است
میثم قدیری، یکی از روزنامهنگاران برجسته و کارکشته در حوزه رسانهای کشور است که سالها در مجلههای خبری مختلف به فعالیت پرداخته است. او به دلیل داشتن دیدی عمیق و تحلیلی نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی و…به عنوان یک منبع خبری قابل اعتماد شناخته میشود.
