زنگ خطر برای خزر؛ نابودی در کمین بزرگترین دریاچه جهان
دریای خزر، بزرگترین دریاچه بسته جهان، با چالشی جدی روبرو شده است. کاهش شدید تراز آب این دریاچه در سالهای اخیر، زنگ خطر نابودی آن را به صدا درآورده است. کارشناسان محیط زیست نسبت به خشک شدن یکسوم وسعت این دریاچه تا ۷۵ سال آینده هشدار میدهند. این فاجعه زیستمحیطی نه تنها بر اکوسیستم دریای خزر بلکه بر تالابهای ساحلی همچون انزلی و خلیج گرگان نیز تأثیرات مخربی خواهد گذاشت.
دلایل اصلی این بحران، بهرهبرداری بیرویه از منابع آبی، عدم تأمین حقابه تالابها، کاهش ورودی آب از رودخانهها به ویژه ولگا (که ۸۵ درصد آب ورودی خزر را تأمین میکند)، افزایش دمای کره زمین و تبخیر شدید آب است.
اگر روند فعلی ادامه یابد، تا پایان قرن بیست و یکم شاهد کوچک شدن قابل توجه دریای خزر و در صورت تشدید بحران، حتی ناپدید شدن کامل آن خواهیم بود. این فاجعه زیستمحیطی عواقب جبرانناپذیری برای منطقه و کشورهای حاشیه خزر به همراه خواهد داشت.
برای جلوگیری از این فاجعه، اقدامات فوری و هماهنگ بینالمللی ضروری است. کاهش مصرف آب، مدیریت پایدار منابع آبی، احیای تالابها و کاهش آلودگیهای صنعتی و کشاورزی از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد. در غیر این صورت، دریای خزر به عنوان یکی از ارزشمندترین اکوسیستمهای جهان، برای همیشه از بین خواهد رفت.