تحولی در دارورسانی؛ ترکیب میکرونیدل و نانو دارو، درمان بدون درد و هدفمند
برای بیش از یک قرن، تزریق با سوزن، روش اصلی انتقال دارو به بدن بوده است. اما این روش سنتی، علاوه بر ایجاد ناراحتی، می‌تواند با خطرات عفونت و عوارض جانبی همراه باشد. پژوهشی نوین، رویکردی جدید را بررسی می‌کند که با بهره‌گیری از میکرونیدل‌ها و داروهای نانومقیاس، امکان رساندن دارو به بدن به شکلی بدون درد و با دقت بالاتر را فراهم می‌سازد.
انتقال دارو از طریق سوزن‌های معمولی، یکی از رایج‌ترین شیوه‌های درمانی در سطح جهان محسوب می‌شود. با این حال، این روش دارای محدودیت‌های قابل توجهی است؛ از جمله احساس ناخوشایند ناشی از تزریق که می‌تواند بر همکاری بیماران در روند درمان تاثیر منفی بگذارد. همچنین، خطر انتقال آلودگی از طریق استفاده مجدد از سوزن، یک چالش جدی برای نظام سلامت به شمار می‌رود. در راستای رفع این مشکلات، محققان به دنبال ابداع روش‌های نوین دارورسانی بوده‌اند. فناوری میکرونیدل که نخستین بار در دهه ۱۹۷۰ میلادی مطرح شد، به عنوان یکی از امیدوارکننده‌ترین راهکارها در این زمینه شناخته می‌شود. این سوزن‌های بسیار ریز، با نفوذ به لایه‌های سطحی پوست، مسیری برای انتقال دارو ایجاد می‌کنند، بدون آنکه به عمق پوست رسیده و پایانه‌های عصبی درد را تحریک نمایند.
از سوی دیگر، توسعه داروهای در ابعاد نانو، یک پیشرفت چشمگیر در علم پزشکی به حساب می‌آید. نانوداروها به دلیل اندازه بسیار کوچک خود، قادرند ماده درمانی را با دقت فوق‌العاده‌ای به سلول‌های هدف برسانند. این فناوری نه تنها اثربخشی دارو را افزایش می‌دهد، بلکه میزان عوارض جانبی آن را نیز کاهش می‌دهد. بنابراین، ادغام دو فناوری میکرونیدل و نانو دارو، یک استراتژی امیدوارکننده برای ارتقای کارایی درمان‌های دارویی به شمار می‌رود.
در همین راستا، زینب باقری و یکی از همکارانش در دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشی را در زمینه کاربرد میکرونیدل‌ها برای انتقال داروهای نانویی انجام داده‌اند. این مطالعه که در نشریه تخصصی پوست و زیبایی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است، به بررسی قابلیت‌های این فناوری ترکیبی در رساندن دارو به بدن می‌پردازد.
پژوهشگران در این تحقیق، با بررسی منابع علمی موجود، به ارزیابی چالش‌ها و مزایای استفاده از میکرونیدل‌های حاوی نانو دارو پرداخته‌اند. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که میکرونیدل‌ها می‌توانند بدون ایجاد درد، دارو را مستقیماً به لایه‌های پوست منتقل کرده و جذب آن را بهبود بخشند. همچنین، نانوداروها در مقایسه با داروهای سنتی، توانایی بیشتری در رساندن ماده موثر به سلول‌های هدف دارند.
نتایج این پژوهش حاکی از آن است که ترکیب این دو فناوری می‌تواند یک روش کم‌تهاجمی و موثر برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها باشد. میکرونیدل‌ها با ایجاد منافذ کنترل‌شده در پوست، امکان عبور نانو داروها را از سد دفاعی پوست فراهم می‌کنند و به این ترتیب، میزان دسترسی دارو به بافت‌های مورد نظر را افزایش می‌دهند. این روش همچنین می‌تواند عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای خوراکی یا تزریقی را به حداقل برساند.
علاوه بر این، محققان تاکید می‌کنند که استفاده از میکرونیدل‌های حاوی نانو دارو، می‌تواند در درمان بیماری‌های پوستی، عفونت‌ها و حتی برخی از انواع سرطان‌ها مفید واقع شود. زیرا این روش امکان رساندن دارو با دقت بالا به محل مورد نظر را فراهم کرده و از انتشار غیرضروری آن در سایر نقاط بدن جلوگیری می‌کند.
با وجود تمامی مزایای ذکر شده، چالش‌هایی نیز در مسیر توسعه این فناوری نوین وجود دارد. کنترل دقیق ابعاد و ساختار میکرونیدل‌ها، اطمینان از سازگاری نانو داروها با این ساختارها و تضمین ایمنی و پایداری آن‌ها در بدن، از جمله موانعی هستند که باید برطرف شوند. همچنین، تولید انبوه میکرونیدل‌های حاوی نانو دارو، نیازمند ابداع روش‌های مقرون‌به‌صرفه و کارآمد است که هنوز در مراحل تحقیق و توسعه قرار دارند.
علی‌رغم این چالش‌ها، این فناوری از پتانسیل بالایی برای بهبود روش‌های درمانی برخوردار است. پژوهشگران امیدوارند که با پیشرفت‌های آتی در این حوزه، میکرونیدل‌ها و نانو داروها بتوانند به بخشی جدایی‌ناپذیر از درمان‌های روزمره تبدیل شده و تجربه‌ای بدون درد و با اثربخشی بیشتر را برای بیماران به ارمغان آورند.
