انتقاد نماینده مجلس از بی‌برنامگی ارزی بانک مرکزی؛ لزوم تدوین راهبرد پایدار برای کنترل نرخ ارز
علیرضا زندیان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی در قبال نوسانات بازار ارز، بر ضرورت تدوین و اجرای یک برنامه و سیاست مشخص و کارآمد برای کنترل نرخ ارز و تقویت ارزش پول ملی تأکید کرد. وی معتقد است که بانک مرکزی به عنوان نهاد متولی سیاست‌های پولی کشور، باید با ارائه راهکارهای اصولی و بلندمدت، ثبات را به بازار ارز بازگرداند.
زندیان با اشاره به تأثیر مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا بر بازار ارز و طلا، اظهار داشت: «در گذشته اینگونه مطرح می‌شد که افزایش نرخ ارز، عامل اصلی گرانی کالاها و تورم فزاینده در کشور است. اما نوسانات اخیر بازار خلاف این ادعا را نشان می‌دهد؛ به طوری که شاهد بودیم با کاهش مقطعی نرخ ارز در پی اخبار مربوط به مذاکرات، قیمت کالاها نه تنها کاهش نیافت، بلکه تورم نیز همچنان روند صعودی خود را حفظ کرد.» این اظهارات، فرضیه ارتباط مستقیم و یک‌طرفه بین نرخ ارز و تورم را به چالش می‌کشد و بر عوامل پیچیده‌تر مؤثر بر اقتصاد کشور تأکید می‌کند.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با انتقاد از فقدان راهکار مشخص و برنامه‌ریزی دقیق در زمینه سیاست‌های پولی کشور، مدعی شد: «اینکه رویدادها و تحولات سیاسی و بین‌المللی به طور مستقیم و با چنین شدتی بر نوسانات ارزی و وضعیت کلی اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد، ناشی از بی‌تدبیری و نبود یک برنامه مدون و مشخص در سیاست‌های پولی و بانکی است. بانک مرکزی باید با اتخاذ تدابیر هوشمندانه و پیشگیرانه، اثرپذیری بازار ارز از عوامل خارجی را به حداقل برساند.»
زندیان همچنین با انتقاد از عدم اجرای کامل قانون بانکداری اسلامی در کشور، ادعا کرد: «متأسفانه، به نظر می‌رسد که بانک مرکزی به جای ایفای نقش اصلی خود در سیاست‌گذاری و تنظیم بازار، بیشتر به دنبال سیاست‌بازی و واکنش نشان دادن به تحولات لحظه‌ای است. این رویکرد انفعالی نمی‌تواند ثبات بلندمدت را به بازار ارز بازگرداند.»
وی با اشاره به نوسانات اخیر قیمت ارز در جریان سه دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا گفت: «در مقاطعی شاهد کاهش نرخ ارز بودیم که این وضعیت متأسفانه پایدار نبود و با بروز تحولات جدید در هفته گذشته، مجدداً نرخ ارز روند صعودی به خود گرفت. بنابراین، ضروری است که بانک مرکزی یک سیاست ارزی تدافعی و هوشمندانه را تدوین و اجرا کند که تنظیم این سیاست‌ها نیز بر عهده همین نهاد است.»
زندیان با تأکید مجدد بر نقش محوری بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز تصریح کرد: «بانک مرکزی باید راهکار، برنامه و سیاست مشخصی برای کنترل نرخ ارز و افزایش ارزش پول ملی داشته باشد تا بتواند به صورت مؤثر بازار را مدیریت کند. ورود بانک مرکزی به معاملات بازار غیررسمی ارز و مداخله مستقیم در بازار طلا و سکه، رفتارهایی هستند که در هیچ کجای دنیا مشاهده نمی‌شود و نمی‌تواند راهکار بلندمدت برای حل مشکلات ارزی کشور باشد. این اقدامات کوتاه‌مدت و مقطعی، تنها منجر به هدر رفت منابع ارزی کشور خواهد شد.»
این نماینده مجلس با بیان اینکه نبود تدبیر، مدیریت صحیح و سیاست مشخص، عامل اصلی تلاطمات مستمر در بازار ارز بوده است، خاطرنشان کرد: «در برنامه هفتم توسعه، سیاست‌های پولی و بانکی به صورت جامع تدوین شده است و انتظار می‌رود که بانک مرکزی با جدیت و دقت این سیاست‌ها را به درستی اجرا کند. مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان نهاد نظارتی، بر روند اجرای این برنامه نظارت دقیق خواهد داشت.»
بهبود وضعیت بازار ارز و تقویت ارزش پول ملی، نیازمند اتخاذ یک رویکرد جامع و بلندمدت است که شامل تدوین سیاست‌های پولی و ارزی کارآمد، مدیریت صحیح منابع ارزی کشور، افزایش شفافیت در عملکرد بانک مرکزی و ایجاد ثبات در اقتصاد کلان کشور می‌شود. انتظار می‌رود بانک مرکزی با درک صحیح از چالش‌های موجود و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و متخصصان اقتصادی، گام‌های مؤثری در جهت تحقق این اهداف بردارد و اعتماد عمومی را به سیاست‌های ارزی کشور بازگرداند.
