ویتامین‌هایی که از طرق هوا جذب بدن می‌شوند
هوای پاک، فراتر از اکسیژن: دنیای شگفت‌انگیز مواد مغذی هوابرد
تا به حال به این فکر کرده‌اید که نفس عمیق در طبیعت چه حس فوق‌العاده‌ای به شما می‌دهد؟ این حس لذت‌بخش شاید فراتر از طراوت هوا باشد. مطالعات جدید نشان می‌دهند که ما به‌طور غیرمنتظره‌ای، مواد مغذی را از طریق تنفس جذب می‌کنیم. این مواد، که “مواد مغذی هوابرد” نامیده می‌شوند، با مواد مغذی جذب‌شده از طریق دستگاه گوارش متفاوتند.
پژوهشگران در مجله پیشرفت‌های تغذیه (Advances in Nutrition) به شواهدی اشاره کرده‌اند که نشان می‌دهد عناصر حیاتی مانند ید، روی، منگنز و برخی ویتامین‌ها از طریق تنفس وارد بدن می‌شوند. اما چرا تاکنون کمتر به این موضوع پرداخته شده است؟
ما روزانه حجم عظیمی از هوا تنفس می‌کنیم (حدود 9000 لیتر!). برخلاف غذا خوردن، این فرایند همیشگی و مداوم است. بنابراین، مواجهه با حتی غلظت‌های پایین مواد مغذی در هوا در بلندمدت، تأثیرات قابل توجهی خواهد داشت.
جذب این مواد مغذی از طریق شبکه مویرگ‌های خونی در بینی، ریه‌ها، بافت بویایی و حلق انجام می‌شود. شاید باور نکنید، اما ریه‌ها توانایی جذب مولکول‌های بسیار بزرگتری نسبت به روده (تا 260 برابر) را دارند. این مولکول‌ها بدون تغییر وارد جریان خون و حتی مغز می‌شوند. سرعت بالای جذب از طریق تنفس در مقایسه با جذب از طریق دستگاه گوارش در مورد داروهای استنشاقی مانند کوکائین و نیکوتین به وضوح قابل مشاهده است.
تاکنون تمرکز بیشتر پژوهش‌ها بر روی آلودگی هوا و مضرات آن بوده است. اما این جنبه مثبت و پنهان هوا، یعنی مواد مغذی آن، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. علت این امر غلظت کم مواد مغذی در هر نفس است. با این حال، تمدن‌های مختلف از دیرباز به فواید هوای پاک و طبیعت برای سلامتی پی برده‌اند. اکسیژن، به عنوان یک نمونه بارز، نقش حیاتی در بقا دارد و این باور سنتی را به اثبات می‌رساند.
شواهد ده‌ها سال است وجود دارند. مثلا، مطالعاتی در دهه 1960 نشان دادند کارگران لباسشویی که در معرض بخارات ید قرار می‌گرفتند، سطح ید خون و ادرار بالاتری داشتند. مطالعه‌ای دیگر بر روی دانش‌آموزانی در نزدیکی مناطق ساحلی غنی از جلبک دریایی (منبع غنی ید) انجام شد. این کودکان، بدون تفاوت محسوس در رژیم غذایی، سطح ید ادراری بالاتری نسبت به کودکان ساکن مناطق روستایی داشتند.
منگنز و روی می‌توانند از طریق گیرنده‌های بویایی در بینی وارد مغز شوند. با این حال، میزان بالای منگنز می‌تواند مضر باشد. این موضوع در جوشکاران که در معرض منگنز موجود در هوا هستند، مشاهده شده است. مژک‌های موجود در سیستم بویایی و تنفسی گیرنده‌های دیگری نیز دارند که به مولکول‌های مختلفی از جمله کولین، ویتامین C، کلسیم، منیزیم، آهن و اسیدهای آمینه متصل می‌شوند.
مطالعات بیش از 70 سال پیش، اثربخشی ویتامین B12 هوابرد در رفع کمبود این ویتامین را نشان داده است. این موضوع برای افراد گیاهخوار، سالمندان، مبتلایان به دیابت و افراد مصرف‌کننده زیاد الکل حائز اهمیت است.
گام بعدی چیست؟ هنوز ناشناخته‌های بسیاری وجود دارد. باید مشخص کنیم چه ترکیباتی در محیط‌های طبیعی مانند جنگل‌ها، دریا و کوهستان برای سلامتی مفید هستند. پژوهش‌های آینده می‌توانند به بررسی تبدیل سایر ریزمغذی‌ها به شکل هوابرد، مانند ویتامین D، بپردازند. باید دوز، ایمنی و نقش این مواد مغذی را در رژیم غذایی به‌طور دقیق تعیین کنیم. این موضوع در فضاهای بسته مانند هواپیماها و بیمارستان‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. ممکن است روزی تغذیه از طریق تنفس و گذراندن زمان کافی در طبیعت بخشی از دستورالعمل‌های تغذیه‌ای باشد.
